طبیعت مملو از موسیقی است. به هر سو که مینگری آوای دلنشینی گوشها را نوازش میدهد و روح و جان آدمی را طراوت و شادابی میبخشد. شاید به همین علت است که موسیقی در میان تمامی هنرهای انسانی جایگاه ویژهای دارد و از اثربخشی بسیار زیادی برخوردار است. این هنر به قدری تأثیرگذار است که در حیطه روانشناسی نوزاد، مطالعات بسیار درباره تأثیر موسیقی بر نوزادان انجام شده است. در این مقاله قصد داریم اثرات مثبت موسیقی بر روی نوزادان و لزوم آشنایی آنها با هنر موسیقی را بررسی کنیم.
اهمیت موسیقی برای نوزادان
گوش دادن به موسیقی به کودک شما کمک میکند تا از هر طریق ممکن رشد کند. بر اساس نظریههای روانشناسی نوزاد ثابت شده است که یک محیط موسیقایی جذاب و احساسی میتواند تا حد بسیار زیادی در رشد شناختی و حسی نوزاد نقش داشته باشد. در این مقاله قصد داریم کلیه تقشهایی که موسیقی در رشد نوزاد شما ایفا میکند را معرفی نماییم.
موسیقی به رشد نوزاد شما کمک میکند
نوزادان عاشق آهنگ، ریتم و موسیقی هستند و مانند بزرگسالان از موزیک و ریتم لذت میبرند. بر اساس یافتههای روانشناسی کودک ثابت شده است که تأثیر موسیقی بر ذهن نوزادان بسیار قابل توجهتر از آن چیزی است که تصور میشود. مطالعات اخیر نشان داده است که موسیقی بر رشد جسمی، عاطفی و معنوی نوزادان و کودکان تأثیر بسزایی دارد و رشد شناختی و حسی را تقویت میکند.
تأثیر موسیقی بر نوزاد در رحم مادر
تأثیر شگفتانگیز موسیقی بر ذهن حتی قبل از متولد شدن آغاز میشود. مطالعات اخیر در حوزه روانشناسی نوزاد نشان داده که نوزادانی که در رحم مادر در محیط موسیقایی قرار داشتهاند بعد از تولد تغییرات مثبتی در رشد جسمی و روانی نشان دادهاند. طی یک آزمایش جنین نوزادان در هفتههای آخر بارداری در معرض پخش 70 ساعت موسیقی کلاسیک قرار گرفتند. این نوزادان در 6 ماهگی از نظر مهارتهای حرکتی و رشد زبانی و فکری از نوزادانی که هیچگونه محرک موسیقایی دریافت نکرده بودند، پیشرفتهتر بودند. نوزادان با 100 میلیارد سلول عصبی متصل به هم متولد میشوند و تجربیات مختلف شناختی و ذهنی به ایجاد و تقویت ارتباطات بین سلولی در مغز کمک میکند که متخصصان حوزه روانشناسی کودک بر این باورند که یکی از این محرکهای کلیدی موسیقی است.
تأثیر موسیقی در رشد نوزادان
تأثیر موسیقی بر رشد نوزادان و کودکان به طرز حیرتانگیزی متنوع است که رشد نوزاد را در زمینههای روحی و جسمی سرعت میبخشد. پخش موسیقی برای نوزادان مسیرهای عصبی در بدن را که مسئول بسیاری از مهارتها هستند، فعال میکند و مهارتهای عمومی مانند خلاقیت یا مهارتهای اختصاصیتر مانند هوش فضایی را تقویت میکند:
- خلاقیت: طبق مطالعه انجام شده در مجارستان در زمینه روانشناسی نوزاد مشاهده شده است که کودکان 3 تا 4 ساله که با آنها درس موسیقی و آواز کار شده است نسبت به کودکان هم سن خود که هیچگونه آموزش موسیقی دریافت نکردهاند، از خلاقیت بیشتری برخوردارند.
- حافظه: نوزادان 3 ماهه میتوانند برای یادآوری چیزهایی که یاد گرفتهاند از موسیقی کمک بگیرند. دانشمندان بر این باورند که موسیقی فرآیند یادگیری را تقویت کرده و به یادآوری آموختهها کمک میکند.
- هوش فضایی: هوش فضایی توانایی درک روابط مختلف در فضا و درک دنیای بصری است. یک مطالعه که توسط متخصصین روانشناسی کودک بر روی کودکان مهد کودکی در کالیفرنیا صورت گرفت، نشان داد که کودکانی که به آنها درس پیانو داده میشود، در تکمیل یک پازل و معما نسبت به کودکانی که در همان زمان به آنها آموزش رایانه داده شده بود، 34 درصد از میزان موفقیت بیشتری برخوردار بودهاند.
- ریاضیات: نتایج یک مطالعه بر روی کودکان نشان داد که دانش آموزان ممتازی که آموزش موسیقی فشرده را دریافت کرده بودند نسبت به همکلاسیهای خود که آموزش موسیقی استاندارد دریافت کردهاند، پیشرفت چشمگیری در ریاضیات داشتهاند. دانشمندان بر این باورند که این ارتباط بین ریاضیات و موسیقی تا حدود زیادی به این واقعیت مربوط است که موسیقی به کودکان کمک میکند تا مفاهیم ریاضی را به خوبی درک کنند.
- زبان: بر اساس یافتههای متخصصین روانشناسی نوزاد بین یادگیری زبان و موسیقی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. هر دو مهارت نیاز به توانایی تمایز بین تقاوتهای ظریف شنوایی و صداهای مشابه ب و پ دارند. گوش دادن به موسیقی کمک بسیار بزرگی به رشد این مهارت در نوزادان و کودکان میکند و توانایی رمزگشایی دادههای شنوایی و تیز کردن حافظه شنوایی فرزند شما را در پی دارد که یکی از تواناییهای اساسی در درک زبان میباشد.
- هوش هیجانی: موسیقی میتواند احساسات قوی را به وجود آورد. با گوش دادن به موسیقی کلاسیک رسا ، نوزادان توانایی خود را در تشخیص خلق و خوی و احساسات در دیگران تقویت میکنند، و در عین حال آگاهی از فرآیندهای درونی خود از طریق تفاوتهای ظریف احساسات برانگیخته شده توسط موسیقی را نیز پرورش میدهند.
گوش دادن به موسیقی، همانطور که احوالات درونی و روانی انسان را برانگیخته میکند و روح و جان آدمی را طراوت میدهد، در رشد جسمی و روانی آن نیز تأثیر بسزایی دارد. بر اساس یافتههای متخصصین روانشناسی کودک تأثیر موسیقی در رشد و بالندگی نوزادان و کودکان بسیار چشمگیر و قابل توجه است و بر تمامی جنبههای رشدی نوزاد اثر خواهد گذاشت. اگر دوست دارید نوزاد شما از رشد جسمی، روانی و ذهنی بسیار خوبی برخوردار باشد او را با هنر موسیقی آشنا کنید.